Βουλευτικό - Το πρώτο κοινοβούλιο ...

Πρόκειται για ένα από τα λίγα κτίρια τουρκικής αρχιτεκτονικής που κτίσθηκε το 1730 κατά την Β΄ Τουρκική κυριαρχία με ισόδομη λαξευτή τοιχοποιία. Το κτίριο βρίσκεται επί της οδού Σταϊκοπούλου, ακριβώς πίσω από το κτίριο της Εθνικής Τραπέζης (άλλοτε κατοικία του Νικηταρά και αργότερα της Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου) με θέα στην πλατεία Συντάγματος.

Το οίκημα είναι τοποθετημένο ψηλά σε ένα βάθρο και κτισμένο διαγώνια ως προς το βασικό κάναβο ανατολή – δύση και βορρά – νότο του πολεοδομικού ιστού. Στο εσωτερικό του ο χώρος είναι επιβλητικός σε ύψος και σε πλάτος και η κεντρική, μεγάλη τετράγωνη αίθουσα προσευχής καλύπτεται με ημισφαιρικό τρούλο (ο οποίος συμβολίζει τον ουρανό).

Αρχικά το κτίριο είχε και αίθριο με τρία τόξα που καλυπτόταν με τρούλους αλλά μετά από σεισμούς στις αρχές του αιώνα, έπεσε. Σύμφωνα με τον Λαμπρινίδη το κτίριο κτίστηκε από πέτρες της Μονής του Καρακαλά και ένα ανώφλι της εισόδου προέρχεται από το θησαυρό του Ατρέα των Μυκηνών. Τα φέροντα τόξα είναι ενισχυμένα, οι κόγχες είναι ανατολίτικης τεχνοτροπίας και οι κατακόρυφοι πεσσοί φτάνουν στο ύψος των δύο ορόφων. Το οίκημα φέρει σύγχρονη επιγραφή «ΕΝΤΑΥΘΑ ΕΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΝ Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ 1825 – 1826» ΣΥΛΛ. ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ.

Το μεγάλο αυτό τζαμί το έκτισε ο Αγάς Πασάς, ο πλουσιότερος Αγάς του Ναυπλίου, για να σώσει την ψυχή του. Σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες της εποχής, δύο νέοι από την Βενετία είχαν ένα τοπογραφικό σχεδιάγραμμα από τους προγόνους τους κατά τη Β΄ Βενετική κυριαρχία, σύμφωνα με το οποίο υπήρχε θησαυρός ανεκτίμητης αξίας σε υπόγεια κρύπτη στη θέση όπου είχε κτιστεί το Μέγαρο του Αγά.

Εξηγώντας στον Αγά την ιστορία οδηγήθηκαν στην κρύπτη. Ο Αγάς θαμπωμένος από τον θησαυρό και θέλοντας να τον οικειοποιηθεί σκότωσε τους Βενετούς. Έχοντας όμως τύψεις από την πράξη του αυτή, αποφάσισε να κτίσει αυτό το θρησκευτικό κτίριο του οποίου η αξία θα ήταν η ίδια με αυτή του θησαυρού.

Αργότερα μετά την Ελληνική Επανάσταση ψηφίζεται διάταγμα να επισκευαστεί από το Θ. Βαλλιάνο για να στεγάσει την Πρώτη Βουλή των Ελλήνων (Βουλευτικό):«Είτα εγένετο λόγος περί οικίας ανηκούσης διά τας συνελεύσεις του Βουλευτικού και ενεκρίθη να διορισθεί το τζαμί,ονομαζόμενον Αγά Πασά, και επειδή αυτό χρήζει τινός επισκευής, εδιορίσθησαν οι Βουλευταί Κύριοι Γκίκας Καρατζάνης, Ιωάννης Κοντουμάς και Σπυρίδων Τρικούπης, διά να επιστατήσωσιν εις την διόρθωσίν του. Προσέτι ενεκρίθη να γένη και προβούλευμα της το Εκτελεστικόν, να διατάξει το Υπουργείον της Οικονομίας να δώση όσα αναγκαιούσιν εις την διόρθωσιν χρήματα».

Όπως φαίνεται η επίσκεψη των βουλευτών στο κτίριο τους έπεισε ότι αυτό το οικοδόμημα ήταν το καταλληλότερο για να στεγάσει τις συνεδριάσεις τους λόγω της καλής του θέσης και του μεγέθους του. Όμως εξαιτίας της κακής οικονομικής κατάστασης της ελληνικής κυβέρνησης δεν ήταν δυνατή η γρήγορη επισκευή του κτιρίου και έτσι με βούλευμα στις 14 Οκτωβρίου 1824 δηλώνεται:

«…να διορισθεί η οικία ήτις είχεν αποφασισθεί δια τον Κύριον Βαρβάκην, προσωρινόν Βουλευτήριον» προφανώς επειδή το κτίριο εκείνο δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες της χρήσης του (μη επαρκής χώρος), με βούλευμα ζητείται να πραγματοποιηθούν οι επισκευές στο αρχικό κτίριο (σπίτι Αγά Πασά) για να στεγαστεί το Βουλευτικό. Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση το Εκτελεστικό άρχισε τις απαραίτητες διαδικασίες ώστε το Τζαμί να μετατραπεί σε Βουλευτικό, και στις 12 Μαρτίου 1825 υπογράφεται το εργολαβικό έργο.

Τα εγκαίνια του νέου Βουλευτικού πραγματοποιήθηκαν στις 21 Σεπτεμβρίου 1825 και περιγραφές δίνονται από τη Γενική Εφημερίδα Ελλάδος: «… είναι το λαμπρότερον και ωραιότερον δημόσιον κτίριον την σήμερον εις την Ελλάδα. Έχει ικανήν ευρυχωρίαν δια της βουλευτάς και δύο σειράς καθισμάτων δια της ακροατάς άνωθεν του εμβαδού…» και από τα δημοσιευμένα άρθρα για τον εσωτερικό Κανονισμό του Βουλευτικού.

Σε αυτό το κτίριο πραγματοποιήθηκε η περίφημη δίκη του Κολοκοτρώνη που είχε σαν αποτέλεσμα την καταδίκη του σε θάνατο μαζί με τον Πλαπούτα.

Αργότερα κατά την Καποδιστριακή εποχή (1831) το κτίριο παραχωρείται από τον Κυβερνήτη για τη στέγαση σχολείων, χαρακτηρίζοντάς το, το πλέον κατάλληλο για αυτήν τη χρήση. Έτσι στις 1 Απριλίου του ίδιου έτους το «Ελληνικό» Ναυπλίου άρχισε να λειτουργεί στους χώρους του Βουλευτικού.

Παρά το γεγονός ότι διακρινόταν για τους ευρύχωρους χώρους του δεν έκανε για σχολείο και αυτό εξαιτίας της μορφής της αίθουσας, η κάλυψή της με θόλο που δημιουργεί ηχητικά προβλήματα, το σχήμα της κ.α. Όμως το γεγονός ότι ακριβώς κάτω από το σχολείο, ο χώρος χρησίμευε ως φυλακές σχολιάστηκε αρνητικά από τον τύπο . Το σχολείο λειτούργησε σε αυτό το οίκημα για έξι μήνες.

Στην περίοδο της κατοχής (1940) χρησιμοποιήθηκε σα φυλακή. Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’90 στεγαζόταν το Εθνικό Ωδείο. Σήμερα και μετά από επισκευές, στις οποίες υπεβλήθη το κτίριο, αποτελεί Συνεδριακό Κέντρο (πραγματοποιούνται διαλέξεις, ημερίδες, σεμινάρια κα.).


<- πίσω