Μπίτολα . . .                                                                          Το Ρωμαϊκό Βουτύλιο (Ηράκλεια Λυγκηστίς) Η Ηράκλεια Λυγκηστίς ήταν αρχαία Ελληνική πόλη στη Μακεδονία, που στη συνέχεια διοικήθηκε από τους Ρωμαίους. Τα ερείπιά της βρίσκονται 2 χλμ. νότια του κέντρου της σημερινής πόλης Μπίτολα. Την ίδρυσε ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., αφού είχε κατακτήσει τη γύρω περιοχή και την είχε ενσωματώσει στο βασίλειό του της Μακεδονίας, σε ανάμνηση κάποιας νίκης του εναντίον των Ιλλυριών προφανώς. Η πόλη πήρε το όνομά της προς τιμή του μυθολογικού Έλληνα ήρωα Ηρακλή και επελέγη διότι ο Φίλιππος θεωρούσε τον εαυτό του Ηρακλείδη και επομένως απόγονο του ημιθέου Ηρακλέους. Το όνομα Λυγκηστίς προέρχεται από το όνομα του αρχαίου βασιλείου, που καταλήφθηκε από το Φίλιππο, όπου χτίστηκε η πόλη. Η Ηράκλεια απέκτησε εξέχουσα στρατηγική σημασία κατά την Ελληνιστική περίοδο, καθώς ήταν στο άκρο των συνόρων της Μακεδονίας με την Ήπειρο προς δυσμάς και την Παιονία προς βορράν. Το 148 π.Χ. όταν οι Ρωμαίοι κατέστησαν τη Μακεδονία ρωμαϊκή επαρχία και εξέλειπε η πολιτική δύναμη της πόλης, εντούτοις η Ηράκλεια εξακολουθούσε να ευημερεί χάρη στην Εγνατία οδό, τον κύριο Ρωμαϊκό δρόμο στην περιοχή, που περνούσε δίπλα της. Από την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας στην Ηράκλεια έχουν ανασκαφεί αναθηματικά μνημεία, μια στοά, θέρμες (λουτρά), ένα θέατρο και τείχη της πόλης. Ρωμαϊκή περίοδος Κατά τη ρωμαϊκή κυριαρχία ονομάστηκε Ηράκλεια Πελαγονίας. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός κατασκεύασε ένα θέατρο στο κέντρο της πόλης, πάνω σε ένα λόφο, όταν έγιναν πολλά κτίρια στη ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας, το οποίο άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αντωνίνου Πίου. Ανακαλυφθέν το 1931, ένα μικρό οστέινο εισιτήριο για μια θέση στη 14η (από τις 20) σειρά είναι η αρχαιότερη γνωστή απόδειξη της ύπαρξης του θεάτρου. Το θέατρο το ίδιο ανακαλύφθηκε το 1968. Μέσα στο θέατρο υπήρχαν τρία κλουβιά ζώων και στο δυτικό τμήμα μια σήραγγα. Το θέατρο σταμάτησε να χρησιμοποιείται στα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., όταν οι αγώνες μονομάχων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία καταργήθηκαν, λόγω της εξάπλωσης του Χριστιανισμού, της δημιουργίας της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της εγκατάλειψης όσων θεωρούντο ειδωλολατρικές τελετουργίες και ψυχαγωγίες. Ύστερη αρχαιότητα και Βυζαντινή περίδος Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο από τον 4ο έως τον 6ο αιώνα η Ηράκλεια έγινε σημαντικό επισκοπικό κέντρο. Μερικοί από τους επισκόπους της μνημονεύονται στα πρακτικά των Οικουμενικών Συνόδων, όπως ο επίσκοπος Ευάγριος της Ηράκλειας στη Σύνοδο της Σαρδικής του 343 μ.Χ. Μια μικρή και μια μεγάλη βασιλική, η κατοικία του επισκόπου και μια βασιλική κοντά στην νεκρόπολη είναι ορισμένα από τα υπολείμματα της περιόδου. Ο κύριος ναός στη μεγάλη βασιλική είναι καλυμμένος με Ψηφιδωτά πλούσιας φυτικής και παραστατικής εικονογράφησης και θεωρούνται εξαιρετικά δείγματα της πρώιμης περιόδου της χριστιανικής τέχνης. Αλλοι επίσκοποι της Ηράκλειας είναι γνωστοί από τον 4ο έως τον 6ο αιώνα, όπως ο επίσκοπος Κουιντιλίνος, που αναφέρεται στα πρακτικά της Δεύτερης Συνόδου της Εφέσου του 449 μ.Χ.. Η πόλη λεηλατήθηκε από τις δυνάμεις των Οστρογότθων υπό τον Θεοδώριχο το 472 παρά τα πλούσια δώρα που του απέστειλε προσωπικά ο επίσκοπος της πόλης. Η πόλη λεηλατήθηκε και δεύτερη φορά από τους Οστρογότθους το 479. Η πόλη αναστηλώθηκε στα τέλη του 5ου και τις αρχές του 6ου αιώνα, αλλά μετά από ένα σεισμό το 518 μ. Χ. οι κάτοικοι της Ηράκλειας σταδιακά εγκατέλειψαν την πόλη. Τελικά στην αρχή του 7ου αιώνα οι Δραγοβίτες, Σλαβική φυλή, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, απωθούμενοι από το βορρά από τους Αβάρους. Το τελευταίο νόμισμα χρονολογείται από το 585, που σημαίνει ότι η πόλη καταλήφθηκε τελικά από τους Σλάβους, με αποτέλεσμα στη θέση του εγκαταλειμμένου θεάτρου της πόλης να στηθούν πολλές καλύβες. Στα τέλη του 6ου αιώνα από σλαβικές φυλές άρχισαν επιδρομές στην περιοχή και υπέστη πολλές διαδοχικές επιθέσεις. Σύμφωνα με τον Φλόριν Κούρτα η ομοιόμορφη παρουσία πολύ λεπτής λάσπης, σε βάθος αρκετών ποδιών σε όλη την περιοχή, δείχνει ότι κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα στους Στόβους επικράτησαν ακραίες καιρικές συνθήκες ψύχους και ξηρασίας τις οποίες ακολούθησαν αμμοθύελλες και συνάμα επιδείνωσαν το υφιστάμενο πρόβλημα διάβρωσης του εδάφους. Στη Μπίτολα (Ηράκλεια Λυγκηστίδα), τον 5ο αιώνα εγκαταλείφθηκε και το θέατρο.                                                                                          Μπίτολα Η Μπίτολα είναι πόλη στο νοτιοδυτικό τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της κοιλάδας της Πελαγονίας, που περιβάλλεται από τις οροσειρές Baba, Nidže και Kajmakčalan, 14 χιλιόμετρα βόρεια του συνοριακού περάσματος Medžitlija-Níki με την Ελλάδα. Βρίσκεται σε σημαντικό συγκοινωνιακό κόμβο που συνδέει το νότιο τμήμα της Αδριατικής με το Αιγαίο Πέλαγος και την Κεντρική Ευρώπη και αποτελεί διοικητικό, πολιτιστικό, βιομηχανικό, εμπορικό και εκπαιδευτικό κέντρο. Από την οθωμανική περίοδο, ήταν γνωστή ως η "πόλη των προξένων", καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες είχαν προξενεία στην Μπίτολα. Η Μπίτολα, γνωστή ως Manastır ή Monastir κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Βόρειας Μακεδονίας. Ιδρύθηκε ως Heraclea Lyncestis στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. από τον Φίλιππο Β' της Μακεδονίας. Η πόλη ήταν η τελευταία πρωτεύουσα της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας (1015-1018) και η τελευταία πρωτεύουσα της Οθωμανικής Ρωμυλίας από το 1836 έως το 1867. Σύμφωνα με την απογραφή του 2002, η Μπίτολα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Η Μπίτολα είναι επίσης η έδρα του Δήμου Μπίτολα. Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα Η πόλη διαθέτει πολλά ιστορικά κτίρια από διάφορες εποχές. Τα πιο αξιοσημείωτα είναι από την οθωμανική περίοδο, αλλά υπάρχουν και μερικά από το πιο πρόσφατο παρελθόν.     Širok Sokak ("Φαρδύ σοκάκι") είναι ένας μακρύς πεζόδρομος     Πύργος ρολογιών     Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου     Συνκαθεδρικός ναός της Ιερής Καρδιάς     Το σκεπαστό παζάρι     Ηράκλεια Λυγκηστίς     Τζαμί Gazi Hajdar Kadi     Τζαμί Jeni     Τζαμί Ishak Çelebi     Τζαμί Kodža Kadi     Το παλιό παζάρι                                                                                          Σιρόκ Σοκάκ                                                                                               Το παζάρι Το όνομα Μπίτολα προέρχεται από την παλαιά εκκλησιαστική σλαβική λέξη ѡ҆би́тѣл҄ь (obitěĺь, δηλαδή "μοναστήρι, σκήτη"), κυριολεκτικά "τούβλο από λάσπη", καθώς η πόλη ήταν γνωστή για το μοναστήρι της. Όταν η σημασία του ονόματος δεν ήταν πλέον κατανοητή, έχασε το πρόθεμα "o-". Το όνομα Μπίτολα αναφέρεται στην επιγραφή Μπίτολα, η οποία αναφέρεται στο παλιό φρούριο της πόλης που χτίστηκε το 1015 κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γκαβρίλ Ραντομίρ της Βουλγαρίας (1014-1015), όταν η Μπίτολα χρησίμευσε ως πρωτεύουσα της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Οι σύγχρονες σλαβικές παραλλαγές περιλαμβάνουν το μακεδονικό Bitola (Битола), το σερβικό Bitolj (Битољ) και το βουλγαρικό Bitolya (Битоля). Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, το όνομα εξελληνίστηκε σε Βουτελιόν (Βουτέλιον) ή Βιτόλια (Βιτώλια), εξ ου και τα ονόματα Butella που χρησιμοποιήθηκαν από τον Γουλιέλμο της Τύρου και Butili από τον Άραβα γεωγράφο al-Idrisi. Το νεοελληνικό όνομα της πόλης (Μοναστήρι, Μοναστήρι), το οποίο σημαίνει επίσης "μοναστήρι", είναι ένα καλούμενο του σλαβικού ονόματος. Το τουρκικό όνομα Manastır (οθωμανικά τουρκικά: مناستر) προέρχεται από το ελληνικό όνομα, όπως και το αλβανικό όνομα (Manastir) και το λατινικό όνομα (מונאסטיר Monastir). Το αρωµαϊκό όνοµα, Bitule ή εναλλακτικά Bituli, προέρχεται από την ίδια ρίζα µε το µακεδονικό όνοµα. Ιστορία Προϊστορία: Υπάρχουν πολλοί προϊστορικοί αρχαιολογικοί χώροι στα περίχωρα της Μπίτολα. Οι πρώτες ενδείξεις οργανωμένων ανθρώπινων οικισμών είναι οι αρχαιολογικές θέσεις της πρώιμης νεολιθικής περιόδου, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι θέσεις Veluška Tumba και Bara Tumba κοντά στο χωριό Porodin, οι οποίες κατοικήθηκαν για πρώτη φορά γύρω στο 6000 π.Χ.. Οι ανασκαμμένοι οικισμοί από την εποχή του χαλκού περιλαμβάνουν τις τοποθεσίες Tumba κοντά στο χωριό Crnobuki, Šuplevec κοντά στο χωριό Suvodol και Visok Rid κοντά στο χωριό Bukri. Οι τοποθεσίες της Εποχής του Χαλκού περιλαμβάνουν τα ερείπια ενός οικισμού στην Τούμπα κοντά στο χωριό Κανίνο και στην Τούμπα κοντά στην Καραμάνη. Στη δεκαετία του 1960, ανασκάφηκε ένας εκτεταμένος ταφικός τύμβος της Εποχής του Σιδήρου στο Visoi κοντά στο Beranci, ο οποίος περιείχε περίπου 50 ακτινωτά διατεταγμένους τάφους. Αρχαιότητα και πρώιμη βυζαντινή περίοδος: Η περιοχή της Μπίτολα ήταν γνωστή κατά την αρχαιότητα ως Λινέστης, μια περιοχή που έγινε μέρος της Άνω Μακεδονίας και διοικούνταν από ημιανεξάρτητους οπλαρχηγούς μέχρι τους μετέπειτα ηγεμόνες της Μακεδονίας, τους Αργεάδες. Οι φυλές της Lynkestis ήταν γνωστές ως Lynkestai. Σύμφωνα με τον Nicholas Hammond, ήταν ελληνική φυλή που ανήκε στην ομάδα των Μολοσσών Ηπειρωτών. Στη νεκρόπολη Crkvište κοντά στο χωριό Beranci υπάρχουν σημαντικά μεταλλικά αντικείμενα της αρχαίας περιόδου. Ένα χρυσό σκουλαρίκι του 4ου αιώνα π.Χ. απεικονίζεται στην μπροστινή πλευρά του τραπεζογραμματίου των 10 δηναρίων της Βόρειας Μακεδονίας που εκδόθηκε το 1996. Η Ηράκλεια Λυγκηστίς ήταν σημαντικός οικισμός από την Ελληνιστική περίοδο έως τον πρώιμο Μεσαίωνα. Ιδρύθηκε από τον Φίλιππο Β' της Μακεδονίας στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. και πήρε το όνομά της από τον Έλληνα ήρωα Ηρακλή. Χάρη στη στρατηγική της θέση, εξελίχθηκε σε μια ευημερούσα πόλη. Οι Ρωμαίοι κατέλαβαν αυτό το τμήμα της Μακεδονίας το 148 π.Χ. και κατέστρεψαν την πολιτική δύναμη της πόλης. Ωστόσο, η ευημερία της πόλης συνεχίστηκε, κυρίως χάρη στη ρωμαϊκή Via Egnatia, η οποία περνούσε κοντά από την πόλη. Σήμερα, η Ηράκλεια φιλοξενεί πολυάριθμα αρχαιολογικά μνημεία της ρωμαϊκής περιόδου, όπως μια στοά, ιαματικά λουτρά και ένα θέατρο. Το θέατρο είχε κάποτε χώρο για περίπου 2500 θεατές. Κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (4ος έως 6ος αιώνας μ.Χ.) η Ηράκλεια έγινε σημαντικό επισκοπικό κέντρο. Ορισμένοι από τους επισκόπους της αναφέρονται στις πράξεις των πρώτων εκκλησιαστικών συνόδων, συμπεριλαμβανομένου του επισκόπου Ηράκλειας Ευάγριου στις πράξεις της συνόδου της Σαρδίτσας του 343. Τα τείχη της πόλης, αρκετές παλαιοχριστιανικές βασιλικές, η κατοικία του επισκόπου και μια πλούσια κρήνη της πόλης είναι μερικά από τα κατάλοιπα αυτής της περιόδου. Τα δάπεδα στα τρία κλίτη της Μεγάλης Βασιλικής είναι καλυμμένα με ψηφιδωτά που παρουσιάζουν πολύ πλούσια φυτική και εικονιστική εικονογραφία, αυτά τα καλά διατηρημένα ψηφιδωτά θεωρούνται συχνά ένα από τα καλύτερα παραδείγματα παλαιοχριστιανικής τέχνης στην περιοχή. Τον 4ο και 6ο αιώνα, καταγράφηκαν τα ονόματα άλλων επισκόπων από την Ηράκλεια. Η πόλη λεηλατήθηκε το 472 μ.Χ. από οστρογοτθικά στρατεύματα υπό τις διαταγές του Θεόδωρου του Μεγάλου, και παρά το μεγάλο δώρο που του έκανε ο επίσκοπος της πόλης, λεηλατήθηκε ξανά το 479. Ξαναχτίστηκε στα τέλη του 5ου και στις αρχές του 6ου αιώνα. Στα τέλη του 6ου αιώνα, ωστόσο, η πόλη δέχθηκε επανειλημμένες επιθέσεις από διάφορες φυλές και τελικά η περιοχή εποικίστηκε από τους πρώτους σλαβικούς λαούς. Τα αυτοκρατορικά κτίρια ερειπώθηκαν και η πόλη έγινε σταδιακά ένας μικρός οικισμός, ο οποίος παρέμεινε ερειπωμένος μέχρι τον 11ο αιώνα περίπου. Μεσαίωνας: Τον 6ο και 7ο αιώνα, η περιοχή γύρω από την Μπίτολα υπέστη δημογραφική αλλαγή, καθώς όλο και περισσότερες σλαβικές φυλές εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Στη θέση του εγκαταλελειμμένου θεάτρου χτίστηκαν εκείνη την εποχή αρκετά σπίτια. Οι Σλάβοι έχτισαν επίσης ένα φρούριο γύρω από τον οικισμό τους. Η Μπίτολα ήταν μέρος της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας από τα μέσα του 8ου έως τις αρχές του 11ου αιώνα, μετά την οποία έγινε και πάλι μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και για λίγο ανήκε στη Σερβική Αυτοκρατορία τον 14ο αιώνα. Υπήρξε για λίγο μέρος της Σερβικής Αυτοκρατορίας τον 14ο αιώνα. Κατά τον Μεσαίωνα, πολλά μοναστήρια και εκκλησίες χτίστηκαν μέσα και γύρω από την πόλη (εξ ου και η άλλη ονομασία Manastir). Τον 10ο αιώνα η Μπίτολα τέθηκε υπό την κυριαρχία του τσάρου Σαμουήλ της Βουλγαρίας. Έχτισε ένα κάστρο στην πόλη, το οποίο χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τον διάδοχό του Γκαβρίλ Ραντομίρ της Βουλγαρίας. Η πόλη αναφέρεται σε πολλές μεσαιωνικές πηγές. Στο χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτση του 11ου αιώνα αναφέρεται ότι ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β' έκαψε το κάστρο του Γαβρίλη στη Μπίτολα, όταν περνούσε από την Πελαγονία και οργίαζε εκεί. Στο δεύτερο χρυσόβουλλο (1019) του Βασιλείου Β' αναφέρεται ότι ο επίσκοπος της Μπίτολα εξαρτιόταν από την αρχιεπισκοπή της Αχρίδας. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Samuil, η πόλη ήταν η έδρα της επισκοπής της Bitola. Σε πολλές μεσαιωνικές πηγές, ιδίως στις δυτικές, το όνομα Πελαγονία είναι συνώνυμο της επισκοπής της Μπίτολα. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η Μπίτολα ήταν γνωστή ως Ηράκλεια, καθώς η πρώην επισκοπή της Ηράκλειας έγινε αργότερα η επισκοπή του Μητροπολίτη Πελαγονίας. Το 1015, ο τσάρος Γκαβρίλ Ραντομίρ σκοτώθηκε από τον ξάδελφό του Ιβάν Βλαντισλάβ, ο οποίος στη συνέχεια αυτοανακηρύχθηκε τσάρος και ανοικοδόμησε το φρούριο της πόλης. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, τοποθετήθηκε στο φρούριο μια πέτρινη επιγραφή σε κυριλλική γραφή, η οποία ανέφερε το σλαβικό όνομα της πόλης: Μπιτόλ. Στη μάχη της Μπίτολα το 1015 μεταξύ ενός βουλγαρικού στρατού υπό τη διοίκηση του βοεβόδα Ίβατς και ενός βυζαντινού στρατού υπό τον στρατηγό Γεώργιο Γονιτσιάτη, οι Βούλγαροι νίκησαν και ο βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ αναγκάστηκε να αποσυρθεί από τη βουλγαρική πρωτεύουσα Οχρίδα, τα εξωτερικά τείχη της οποίας είχαν ήδη παραβιαστεί από τους Βούλγαρους μέχρι τότε. Στη συνέχεια ο Ιβάν Βλαντισλάβ μετέφερε την πρωτεύουσα από την Οχρίδα στην Μπίτολα, όπου ανοικοδόμησε το φρούριο. Ωστόσο, η βουλγαρική νίκη απλώς ανέβαλε την πτώση της Βουλγαρίας υπό βυζαντινή κυριαρχία το 1018. Ως στρατιωτικό, πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο, η Μπίτολα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη ζωή της μεσαιωνικής κοινωνίας της περιοχής πριν από την οθωμανική κατάκτηση στα μέσα του 14ου αιώνα. Την παραμονή της οθωμανικής κατάκτησης, η Μπίτολα (Μοναστήρι στα οθωμανικά τουρκικά) γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη χάρη στις καλά εδραιωμένες εμπορικές της σχέσεις με ολόκληρη τη Βαλκανική Χερσόνησο, ιδίως με μεγάλα οικονομικά κέντρα όπως η Κωνσταντινούπολη, η Θεσσαλονίκη, η Ραγκούσα και το Τάρνοβο. Καραβάνια με διάφορα εμπορεύματα μπαινόβγαιναν στην Μπίτολα. Οθωμανική κυριαρχία: Από το 1382 έως το 1912, η Μπίτολα ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τότε ονομαζόταν Μοναστήρι. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης, κοντά στην πόλη έλαβαν χώρα σκληρές μάχες. Η οθωμανική κυριαρχία εδραιώθηκε πλήρως μετά το θάνατο του πρίγκιπα Μάρκου το 1395, όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία ίδρυσε το Σαντζάκ της Αχρίδας ως μέρος του Εγιαλέτ της Ρούμελης και ένα από τα πρώτα Σαντζάκ στην Ευρώπη. Πριν γίνει μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1395, η Μπίτολα ανήκε στο βασίλειο του πρίγκιπα Μάρκου. Αρχικά η έδρα του νομού ήταν η Μπίτολα και αργότερα η Οχρίδα, γι' αυτό και μερικές φορές ονομαζόταν Σαντζάκ του Μοναστηρίου και άλλες φορές Σαντζάκ της Μπίτολα. Μετά τους Αυστρο-Οθωμανικούς πολέμους, η ανάπτυξη του εμπορίου και η γενική ευημερία της πόλης μειώθηκαν. Αλλά στα τέλη του 19ου αιώνα έγινε και πάλι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην ευρύτερη περιοχή των νότιων Βαλκανίων μετά τη Θεσσαλονίκη. Μεταξύ του 1815 και του 1822, η πόλη κυβερνήθηκε από τον Αλβανό Αλή Πασά ως μέρος του Πασαλικού των Ιωαννίνων. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ανατολικής Κρίσης, το τοπικό βουλγαρικό κίνημα της εποχής ηττήθηκε όταν ένοπλες βουλγαρικές ομάδες απωθήθηκαν από τη Λίγκα του Πρίζρεν, μια αλβανική οργάνωση που αντιτάχθηκε στους γεωπολιτικούς στόχους της Βουλγαρίας σε περιοχές όπως η Μπίτολα με αλβανικούς πληθυσμούς. Παρ' όλα αυτά, ένας οθωμανικός στρατός κατέλαβε το Πρίζρεν τον Απρίλιο του 1881 και κατέστειλε την εξέγερση του Συνδέσμου. Το 1874, το Manastır έγινε το κέντρο του Monastir Vilayet, το οποίο περιελάμβανε τα sanjaks των Debra, Serfidze, Elbasan, Manastır (Bitola), Görice και τις πόλεις Kırcaova, Pirlepe,Το 1874, το Manastır έγινε το κέντρο του Monastir Vilayet, το οποίο περιελάμβανε τα sanjaks των Debra, Serfidze, Elbasan, Manastır (Μπίτολα), Görice και τις πόλεις Kırcaova, Pirlepe, Φλώρινα, Kesriye και Γρεβενά. Παραδοσιακά ισχυρό εμπορικό κέντρο, η Μπίτολα ήταν επίσης γνωστή ως "η πόλη των προξένων". Κατά την τελευταία περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας (1878-1912), η Μπίτολα είχε προξενεία από δώδεκα χώρες. Κατά την ίδια περίοδο, η πόλη διέθετε ορισμένα σχολεία υψηλού κύρους, μεταξύ των οποίων και μια στρατιωτική ακαδημία στην οποία φοίτησε, μεταξύ άλλων, ο Τούρκος μεταρρυθμιστής Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Το 1883 υπήρχαν 19 σχολεία στο Μοναστήρι, εκ των οποίων τα 11 ήταν ελληνικά, τα 5 βουλγαρικά και τα 3 ρουμανικά. Στην Μπίτολα, εκτός από τα σχολεία όπου άνθισε ο οθωμανισμός και ο τουρκισμός τον 19ο αιώνα, άνοιξαν σχολεία διαφορετικών εθνών. Τα ιδρύματα αυτά, τα οποία ήταν πολύ αποτελεσματικά στην αύξηση του επιπέδου της εκπαίδευσης και του αλφαβητισμού, οδήγησαν στο σχηματισμό ενός κύκλου διανοουμένων στη Μπίτολα. Η Μπίτολα ήταν επίσης η έδρα πολλών πολιτιστικών οργανισμών εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με μια οθωμανική απογραφή του 1911, 350.000 Έλληνες, 246.000 Βούλγαροι και 456.000 μουσουλμάνοι ζούσαν στο Vilayet Manastır. Ωστόσο, η βάση των οθωμανικών απογραφών ήταν το σύστημα Millet, σύμφωνα με το οποίο οι άνθρωποι κατατάσσονταν σε μια ορισμένη εθνότητα ανάλογα με τη θρησκεία τους. Ως εκ τούτου, όλοι οι σουνίτες μουσουλμάνοι κατηγοριοποιήθηκαν ως "Τούρκοι", παρόλο που πολλοί από αυτούς ήταν Αλβανοί, ενώ όλα τα μέλη της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας καταγράφηκαν ως "Έλληνες", παρόλο που η ομάδα αυτή περιελάμβανε εκτός από τους Έλληνες και Αρομάνους, Σλάβους και Αλβανούς της Τόσκας, οι οποίοι υπολογίζονταν σε περίπου 100.000. Ο σλαβόφωνος πληθυσμός χωριζόταν στη βουλγαρική πλειοψηφία και σε μια μικρή σερβική μειονότητα. Ο πληθυσμός της Μπίτολα ήταν πολύ διαφορετικός. Στα τέλη του 19ου αιώνα είχε περίπου 50.000 κατοίκους. Στα τέλη του 19ου αιώνα είχε περίπου 50.000 κατοίκους. Από αυτούς, περίπου 7.000 ήταν Αρωμάνοι, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πλήρως αφοσιωμένοι στον ελληνικό πολιτισμό, αν και ορισμένοι προτιμούσαν τον ρουμανικό πολιτισμό. Η Μπίτολα είχε επίσης σημαντικό μουσουλμανικό πληθυσμό - 11.000 (Τούρκοι, Ρομά και Αλβανοί) και μια εβραϊκή κοινότητα 5.200. Ο σλαβόφωνος πληθυσμός ήταν μοιρασμένος μεταξύ του Βουλγαρικού Εξαρχάτου (8.000) και του Ελληνικού Πατριαρχείου (6.300). Το 1894, το Μαναστήρι συνδέθηκε με τη Θεσσαλονίκη με σιδηροδρομική γραμμή. Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους που γυρίστηκε στα Βαλκάνια γυρίστηκε στο Manastır το 1903 από τους Αρωμάδες αδελφούς Μανάκη. Προς τιμήν τους, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αδελφοί Μανάκη διοργανώνεται κάθε χρόνο στην Μπίτολα από το 1979. Τον Νοέμβριο του 1905, ο Bajo Topulli και άλλοι Αλβανοί εθνικιστές και διανοούμενοι ίδρυσαν τη Μυστική Επιτροπή για την Απελευθέρωση της Αλβανίας, μια μυστική οργάνωση για να αγωνιστεί για την απελευθέρωση της Αλβανίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τρία χρόνια αργότερα, η πόλη φιλοξένησε το Συνέδριο του Μαναστίρ το 1908, όπου ενοποιήθηκε το σύγχρονο αλβανικό αλφάβητο. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του Fehim Zavalani. Πρόεδρος του συνεδρίου ήταν ο Mit'hat Frashëri. Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο ήταν εξέχουσες προσωπικότητες από την πολιτιστική και πολιτική ζωή των περιοχών που κατοικούνται από Αλβανούς στα Βαλκάνια και την αλβανική διασπορά. Εξέγερση του Ίλιντεν: Η περιοχή της Μπίτολα ήταν προπύργιο της εξέγερσης του Ίλιντεν. Η εξέγερση ξεκίνησε το 1903 στη Θεσσαλονίκη από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (IMRO). Η εξέγερση στην περιοχή της Μπίτολα σχεδιάστηκε τον Μάιο του 1903 στο χωριό Σμίλεβο. Οι μάχες έλαβαν χώρα στα χωριά Bistrica, Rakovo, Buf, Skocivir, Paralovo, Brod, Novaci, Smilevo, Gjavato, Capari και άλλα. Το Σμίλεβο υπερασπίστηκαν 600 αντάρτες με επικεφαλής τον Ντάμε Γκρούεφ και τον Γκεόργκι Σουγκάρεφ. Ηττήθηκαν και τα χωριά κάηκαν. Βαλκανικοί πόλεμοι: Το 1912, το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα πολέμησαν εναντίον των Οθωμανών στον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο. Μετά από μια νίκη στο Σαραντάπορο, τα ελληνικά στρατεύματα προχώρησαν προς το Μοναστήρι, αλλά ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς στο Σόροβιτς. Η μάχη του Μοναστηρίου (16-19 Νοεμβρίου 1912) οδήγησε στη σερβική κατοχή της πόλης. Σύμφωνα με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, η περιοχή της Μακεδονίας χωρίστηκε σε τρία μέρη μεταξύ της Ελλάδας, της Σερβίας και της Βουλγαρίας. Το Μοναστήρι παραχωρήθηκε στη Σερβία και το επίσημο όνομά του έγινε το σλαβικό τοπωνύμιο Μπίτολα. Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μπίτολα βρισκόταν στο μέτωπο της Σαλονίκης. Η μεσαία δύναμη Βουλγαρία κατέλαβε την πόλη στις 21 Νοεμβρίου 1915, ενώ οι Σύμμαχοι την ανακατέλαβαν το 1916. Η Μπίτολα χωρίστηκε σε γαλλικές, ρωσικές, ιταλικές και σερβικές μεραρχίες υπό τη διοίκηση του Γάλλου στρατηγού Maurice Sarrail. Μέχρι την παράδοση της Βουλγαρίας στα τέλη του φθινοπώρου του 1918, η Μπίτολα παρέμεινε πόλη της πρώτης γραμμής και βομβαρδιζόταν και σχεδόν καταστρεφόταν από αεροπορικές επιδρομές και πυρά πυροβολικού σε σχεδόν καθημερινή βάση. Μεσοπόλεμος: Στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Μπίτολα επανεντάχθηκε στο Βασίλειο της Σερβίας και το 1918 έγινε μέρος του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, το οποίο μετονομάστηκε σε Γιουγκοσλαβία το 1929. Η Μπίτολα έγινε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Βαρντάρσκα Μπανοβίνα. Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος: Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1939-45), οι Γερμανοί (στις 9 Απριλίου 1941) και οι Βούλγαροι (στις 18 Απριλίου 1941) πήραν τον έλεγχο της πόλης. Τον Σεπτέμβριο του 1944, όμως, η Βουλγαρία άλλαξε στρατόπεδο στον πόλεμο και αποσύρθηκε από τη Γιουγκοσλαβία. Στις 4 Νοεμβρίου, η 7η Μακεδονική Απελευθερωτική Ταξιαρχία εισήλθε στη Μπίτολα μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Η ιστορική εβραϊκή κοινότητα σεφαραδίτικης καταγωγής ζούσε στην πόλη μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε ορισμένοι από αυτούς μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Χιλή. Στις 11 Μαρτίου 1943, οι Βούλγαροι απέλασαν τη συντριπτική πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού (3276 Εβραίοι) στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα. Μετά το τέλος του πολέμου, η SR Macedonia ιδρύθηκε εντός της SFR Yugoslavia. Το 1945, το πρώτο γυμνάσιο (με το όνομα "Josip Broz Tito") στη μακεδονική γλώσσα άνοιξε στη Μπίτολα.