ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ . . . Η Ελαφόνησος, μόλις 300 μ. από την Πούντα στην ακτή της Πελοποννήσου, έχει μια ιστορία περίπου 5.000 χρόνων, μιας και κατοικήθηκε από την 3η-2η χιλιετία π.X., όπως μαρτυρούν προϊστορικά ευρήματα. Kατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο υπήρξε θέατρο μαχών μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών, καθώς οι πρώτοι είχαν οχυρώσει τον ισθμό που ένωνε τότε το νησί με την Πούντα. Από το 1839 έως το 1850 ανήκε στους Άγγλους, οι οποίοι το θεωρούσαν τμήμα των Eπτανήσων. Συνδέεται με τοπικά δρομολόγια φεριμπότ με την Πούντα ή τη Nεάπολη Λακωνίας. Έχει έκταση 20 τ.χλμ. και 750 κατοίκους. Η Ελαφόνησος έχει μοναδική γεωγραφική θέση στη νότια απόληξη του Πάρνωνα και μεταξύ θαλασσών. Το γεγονός αυτό δημιούργησε μοναδικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη σπάνιας και μοναδικής χλωρίδας και πανίδας. Το ιδιαίτερο περιβάλλον της σπάνια θα βρεθεί όμοια σε άλλη περιοχή. Έτσι το φυσικό της κάλλος και η μοναδικότητα του περιβάλλοντός της οδήγησαν στο χαρακτηρισμό της ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας. Εντάχθηκε στα υπό προστασία οικοσυστήματα NATURA 2000 με κωδικό GR2540002 για τη διατήρηση των φυσικών βιότοπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο σπάνιο είδος Κέδρου (Juniperus macrocarpa) που βρίσκεται σε θαμνώδη και δενδρώδη μορφή. Μπορεί να το δει κανείς σε διάφορα σημεία του νησιού, όπως τη Λεύκη, το Σίμο αλλά και στην περιοχή μεταξύ Χώρας και της παραλίας της Παναγίας. Ιστορία Ελαφονήσου Τα πρώτα ιστορικά δείγματα του πολιτισμού της Ελαφονήσου βρίσκονται στα βάθη των αιώνων. Τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα με αποκορύφωμα την αρχαίοτερη βυθισμένη πολιτεία στον κόσμο, το Παυλοπέτρι, συνηγορούν σε αυτό. Ο μεγάλος αυτός αρχαιολογικός και ιστορικός πλούτος δικαιολογείται από την σημαντική γεωγραφική θέση της Ελαφονήσου στις ρότες των καραβιών. Αυτή τη σημαντική θέση εκμεταλλεύτηκαν πειρατές και κουρσάροι για να επιτίθενται στα καράβια που περνούσαν το στενό της Ελαφονήσου, μεταξύ Ελαφονήσου και Κυθήρων. Επιπλέον, η θέση αυτή ήταν υπεύθυνη για την κατάληψη του νησιού και την κυριαρχία του από πλήθος λαών όπως Αράβων, Φράγκων και Σαρακηνών. Η ύπαρξη ζωής, δράσης και πολιτισμού στο νησί ξεκινάει, λοιπόν, από τους προϊστορικούς χρόνους και το νησί βρίσκεται σε πλήθος αναφορών περιηγητών της αρχαιότητας για τους ναούς που φιλοξενεί σαν την «άκρα» του Παυσανία (ΙΙΙ, 22,10) και την «ταπεινή χερσόνησο» του αρχαίου γεωγράφου Στράβωνα (VIII, 5.1). Η κατοίκηση του νησιού συνεχίζεται στο πέρασμα του χρόνου και αυτό αποδεικνύεται επίσης από νεότερα ευρύματα. Το νησί θα πάρει τη σημερινή του μορφή μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 375 μ.Χ., που κατέστρεψε και το Παυλόπετρι και χώρισε την Ελαφόνησο από την υπόλοιπη Πελοπόννησο. Η πρώτη ονομασία του νησιού, όπως αυτή αποτυπώνεται σε χάρτες της αρχαιότητας, είναι Όνου Γνάθος δηλαδή σιαγώνα γαϊδουριού προφανώς από το σχήμα του νησιού για να φτάσουμε στη σημερινή ονομασία που οφείλεται, όπως φανερώνει και το όνομα, στην ύπαρξη ελαφιών στο νησί. Παράδοση & Εκδηλώσεις Στην Ελαφόνησο, το μικρό αυτό νησί, υπάρχουν τοπικές παραδόσεις με πολύχρονη ιστορία. Το έντονο νησιωτικό χρώμα και ο πολιτισμός της δεν θα μπορούσε να διαφέρει κατά πολύ από τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων και των Επτανήσων αλλά και των Λακώνων γειτόνων της. Η επιρροή του νησιού από τους κατακτητές του, Φράγκους, Σαρακήνους, Ενετούς αλλά και από τους πληθυσμούς που εγκαταστήθηκαν σε αυτό από τις γύρω περιοχές, Μάνη, Κύθηρα, Βάτικα, φαίνεται, εκτός από τα ονόματα, στα έθιμα και στις εκδηλώσεις του νησιού. Το άρωμα μιας αυθεντικής νησιωτικής και τοπικής κουλτούρας υπάρχει και σήμερα έντονο στα ήθη και στα έθιμα του ντόπιου πολιτισμού και αποτυπώνεται στο πλήθος των τοπικών εκδηλώσεων που ο επισκέπτης δεν πρέπει να χάσει. Μερικές από τις σημαντικότερες είναι: Πανηγύρι του Αγίου Σπυρίδωνα, πολιούχου της Ελαφονήσου, 12 Δεκεμβρίου Η Ελαφόνησος τιμά τον πολιούχο και προστάτη του νησιού, Άγιο Σπυρίδωνα, στoν Ιερό Ναό του Αγίου, στο λιμάνι του νησιού. Τριήμερο εορταστικών εκδηλώσεων-Επέτειοι 6ης Ιουλίου & Εγκαινίων Ιερού Ναού Αγ. Σπυρίδωνα, 6-9 Ιουλίου Η Ελαφόνησος τιμά κάθε χρόνο την επέτειο της απελευθέρωσης της που έγινε στις 6 Ιουλίου του 1850 με την ιστορική και ουσιαστική συμβολή των Μανιατών σε αυτή. Το τριήμερο των εκδηλώσεων φτάνει μέχρι τις 9 Ιουλίου, ημέρα που γιορτάζεται η θρησκευτική επέτειο των εγκαινίων του Ιερού Ναού του Αγίου Σπυρίδωνα. Καθόλη τη διάκεια του τριημέρου λαμβάνουν χώρα πλήθος εκδηλώσεων όπως το Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών με χορευτικά συγκροτήματα από την Ελλάδα και όχι μόνο, που ξεκίνησε το 2016. Γιορτή Ψαράδων Τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου Εκδήλωση θεσμός στην ιστορία και το πολιτισμό της Ελαφονήσου αποτελεί η γιορτή των ψαράδων που γίνεται το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου. Ο σύλλογος ψαράδων διοργανώνει την εκδήλωση αυτή που περιλαμβάνει νησιώτικους και τοπικούς χορούς από χορευτικά συγκροτήματα , ζωντανή μουσική και άφθονο φαγητό και ψάρια προς τιμήν των επισκεπτών της Ελαφονήσου και με ευχές για καλές θάλασσες. Οι εκδηλώσεις πλαισιώνονται συχνά από παρουσιάσεις και προβολές της λαογραφίας και της ναυτικής ιστορίας του νησιού. Αξίζει να δείτε: Τη διάσημη εξωτική αμμουδιά του Σίμου, μια από τις καλύτερες της Ελλάδας:                                                                             Αμμουδιά του Σίμου Στην νοτιοανατολική πλευρά της Ελαφονήσου και στην περιοχή της Λευκης βρίσκεται η παραλία του Σίμου. Μεταξύ δύο μικρών χερσονήσων, Φράγκου και Σαρακίνικου, με θέα προς τα Κύθηρα με μοναδικά γαλαζοπράσινα νερά και χρυσή άμμο η πασίγνωστη παραλία του Σίμου υπόσχεται μοναδικές στιγμές χαλάρωσης στον επισκέπτη. Ο μικρός όρμος, ο όρμος του Φράγκου, προστατευμένος από τα κύματα και τα ρηχά νερά εξασφαλίζουν την εύκολη και ασφαλή πρόσβαση στη θάλασσα και το κολύμπι. Το τοπίο συμπληρώνεται από τους μεγάλους αμμόλοφους και το μοναδικό κεδρόδασος που επεκτείνεται μέχρι και την γειτονική παραλία του Σαρακίνικου (μεγάλη παραλία). Η παραλία φαίνεται να πήρε το όνομα της από τον Καλύμνιο δύτη-σφουγγαρά, Σίμο, ο οποίος πνίγηκε στην περιοχή κοντά στο Φράγκο. Η ομορφιά της είναι υπεύθυνη για την αναγνωρισιμότητα που έχει αποκτήσει πλέον το νησί της Ελαφονήσου. Ο Σίμος, που υπήρξε προορισμός επισκεπτών για ελεύθερο κάμπινγκ, σήμερα έχει όλες εκείνες τις απαραίτητες υποδομές αλλά και επιχειρήσεις εστίασης, για να ικανοποιήσει όλους τους επισκέπτες. Βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα από τη χώρα της Ελαφονήσου και η πρόσβαση σε αυτή γίνεται με αυτοκίνητο σε ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Το καλοκαίρι επίσης υπάρχουν δρομολόγια με μικρά σκάφη από το παλιό λιμάνι της Ελαφονήσου. Τα αρχαία ιερά της Aθηνάς, του Ποσειδώνα και του Aπόλλωνα. Την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, χτισμένη σε βράχο με μαγευτικό ηλιοβασίλεμα:                                                                             Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, χτισμένη σε ένα μικρό κομμάτι γης που συνδέεται με τον οικισμό με μια γέφυρα πάνω από ρηχά νερά, είναι η κύρια εκκλησία της κοινότητας της Ελαφονήσου και ορόσημο της Ελαφονήσου. Η εκκλησία δεσπόζει στην είσοδο του λιμανιού της Ελαφονήσου και αποτελεί σημείο αναφοράς για το νησί. Ο Πύργος του Μελάδων:                                                                             Ο Πύργος του Μελάδων Στην περιοχή του Κάτω Νησιού υπάρχει ένας Πύργος με την ονομασία "Πύργος του Μελάδων" (κάστρο της οικογένειας Μελά), ένα διώροφο κάστρο σε στιλ Μάνι στο υψηλότερο σημείο ενός κτήματος 11 στρεμμάτων. Χτισμένο για αμυντικούς σκοπούς στα τέλη της δεκαετίας του 1800, σήμερα το κτήμα χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια προϊόντων και την εκτροφή ζώων. Οι επισκέπτες ενθαρρύνονται να επισκεφθούν τον Πύργο, να θαυμάσουν την εντυπωσιακή, πανοραμική θέα του Λακωνικού κόλπου από την κορυφή του κτιρίου, να δοκιμάσουν τοπικές λιχουδιές και να ακούσουν την ενδιαφέρουσα ιστορία τόσο του κτήματος όσο και των γενεών των ιδιοκτητών του. Τα νησάκια Κασέλλα, Γαϊδουρονήσι, Λεπτό και Αγία Σοφία. Η Παναγία η Κατωνησιώτισσα:                                                                             Η Παναγία η Κατωνησιώτισσα Η Παναγία η Κατωνησιώτισσα, Κοίμηση της Θεοτόκου, έχει δώσει το όνομα της στην πανέμορφη παραλία της Παναγίας (παραλία Κάτω Νησιού) και στις μικρές νησίδες που την περιβάλουν (νησιά της Παναγίας). Ο ναός χτίσθηκε σε ύψωμα, στα ερείπια - σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων - παλιού βυζαντινού ναού, περίπου το 1895. Υλικά και πέτρες χρησιμοποιήθηκαν από τον παλιό βυζαντινό ναό. Στο εσωτερικό του Ιερού διακρίνονται ακόμη παμπάλαιες αγιογραφίες. Γύρω από την εκκλησία υπάρχουν ενδείξεις μυκηναϊκού πολιτισμού (τάφοι και ευρήματα). Λένε, ότι η εκκλησία κατά την αρχαιότητα ήταν ναός της Αθηνάς. Στην Παναγία την Κατωνησιώτισσα υπάρχει το μικρό κοιμητήριο των Κατωνησιωτών. Δείτε στην νότια πλευρά την επιγραφή για την εκκλησία. Το Παυλοπέτρι: Το Παυλοπέτρι είναι μικρή νησίδα απέναντι από την Ελαφόνησο, στη Λακωνία. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν την κατοίκηση της περιοχής από αρχαιότατους χρόνους. Μεταξύ της νησίδας και της ξηράς βρίσκεται αρχαία πόλη, βυθισμένη ελάχιστα μέτρα κάτω από την επιφάνεια, με ηλικία περίπου 5 χιλιετηρίδων. Πρόκειται για μοναδική στο είδος της πόλη αφού έχει συγκεκριμένο σχέδιο με δρόμους, κτίρια και νεκροταφείο. Ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Νίκολας Φλέμινγκ (Nicholas Flemming) και χαρτογραφήθηκε το 1968 από ομάδα του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ. Υπάρχουν τουλάχιστον 15 κτίρια σε βάθος 3 με 4 μέτρων και οι πρόσφατες έρευνες του 2009 αποκάλυψαν ότι εκτείνεται σε 9 στρέμματα. Αρχικά υπήρχε η εκτίμηση ότι η πόλη κτίστηκε περί το 1600-1100 π.Χ. αλλά αργότερα οι έρευνες αποκάλυψαν μέσω των ευρημάτων ότι η πόλη κατοικείται πριν από το 2800π.Χ., στην αρχή της εποχής του χαλκού. Πιθανολογείται ότι η πόλη βυθίστηκε το 1000 π.Χ. Το γεγονός ότι η πόλη βυθίστηκε βοήθησε να διατηρηθούν τα σημερινά ευρήματα εφόσον δεν χτίστηκε ξανά ή μετά την καταστροφή η περιοχή χρησιμοποιήθηκε για γεωργία. Παρά το γεγονός της φυσικής καταστροφής από το νερό με την πάροδο των αιώνων, η διάταξη της πόλης είναι όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια. Η έρευνα του 2009 βοήθησε σε μεγάλο βαθμό για να χαρτογραφήσει την πόλη. Είναι η πρώτη βυθισμένη πόλη που επαναδημιουργήθηκε ψηφιακά σε τρεις διαστάσεις. Η χαρτογράφηση Σόναρ με τεχνικές που αναπτύχθηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς αλλά και για την εύρεση πετρελαϊκών κοιτασμάτων βοήθησε τις πρόσφατες έρευνες. Από τον Οκτώβριο του 2009 και μετά, τέσσερις ακόμα επιτόπιες έρευνες είχαν προγραμματιστεί, σε συνεργασία ελληνικών υπηρεσιών αλλά και διεθνών πανεπιστήμιων και επιστημόνων. Αυτές οι έρευνες περιλάμβαναν και ανασκαφές. Ένα από τα αποτελέσματα των ερευνών ήταν να αποδείξει ότι η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. Επίσης, στην περιοχή βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια από την Κρήτη, γεγονός που προδίδει πως η πόλη ήταν και μεγάλο εμπορικό λιμάνι. Το έργο της αρχαιολογικής ομάδας συγκεντρώθηκε σε ένα ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το BBC 2 το 2011. Από άλλους θεωρείται ότι το Παυλοπέτρι ποντίσθηκε το 375 μ.Χ. από τον ίδιο σεισμό που κατέστρεψε και το Γύθειο. Θεωρείται ότι το παραθαλάσσιο έδαφος σε μεγάλη έκταση μετακινήθηκε και έτσι έγινε αποκοπή της τότε χερσονήσου στην οποία βρισκόταν η Όνου Γνάθος και έτσι δημιουργήθηκε το σημερινό νησί της Ελαφόνησου.